Di tích lịch sử khu vực Đồn Biên phòng Bu Prăng là mốc son chói lọi trong lịch sử chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam, là nơi ghi dấu chiến công hiển hách, phản ánh chính sách và đường lối lãnh đạo sáng suốt, mưu lược, quyết đoán của Đảng và Nhà nước Việt Nam ta; phản ánh ý chí đấu tranh kiên cường, bất khuất của Đảng bộ, quân và dân ta trong cuộc đấu tranh chống âm mưu, hành động xâm lược của kẻ thù, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới đất nước tại khu vực biên giới xã Quảng Trực, huyện Tuy Đức.

      Ngày nay, Di tích lịch sử khu vực Đồn Biên phòng Bu Prăng là dấu son chói lọi, mãi khắc ghi trong lịch sử dân tộc; ghi dấu những chiến công vẻ vang, sự hy sinh gian khổ của cán bộ, chiến sỹ đồn Bu Prăng; Công an Nhân dân vũ trang, Đảng bộ, quân và dân tỉnh Đắk Nông nói riêng và cả nước nói chung; tình đoàn kết cao thượng của đồng bào các dân tộc hai miền Nam Bắc một lòng vì độc lập tự do, vì chủ nghĩa xã hội.

      Sau đại thắng mùa xuân năm 1975, miền Nam hoàn toàn giải phóng, Tổ quốc Việt Nam được thống nhất về mặt lãnh thổ. Tuy nhiên, tình hình an ninh chính trị, xã hội của tỉnh Đắk Nông nói riêng và các tỉnh trên tuyến biên giới Tây Nam đứng trước không ít khó khăn, thử thách. Ngày 17/4/1975, tập đoàn Pôn Pốt - Iêng Xa Ri lên nắm quyền ở Campuchia, đã lộ nguyên hình là lực lượng phản động, phản bội lại lợi ích của dân tộc, thực hiện chính sách diệt chủng ở trong nước, đồng thời chủ trương thực thi chính sách thù địch đối với Việt Nam, chúng bắt đầu tiến hành các hoạt động khiêu khích, đánh phá ta trên toàn tuyến biên giới Tây Nam.

        Để tăng cường lực lượng bảo vệ biên giới Tây Nam, nhất là địa bàn Tây Nguyên, ngày 28/3/1975, Bộ Tư lệnh Công an Nhân dân vũ trang (nay là Bộ tư lệnh Bộ đội Biên phòng) ra chỉ thị cho Công an Nhân dân vũ trang tỉnh Sơn La thành lập khung cơ quan, Tỉnh bộ, các đồn và các phân đội để tăng cường cho An ninh vũ trang tỉnh Quảng Đức (tỉnh Đắk Nông ngày nay).

         Ngay sau đó, hệ thống Đồn trạm trên dọc biên giới tỉnh Đắk Lắk (trong đó bao gồm cả địa bàn tỉnh Đắk Nông) được sắp xếp, triển khai theo yêu cầu của tình hình mới, có các Đồn Bu Prăng, Đồn Trương Tấn Bửu, Đồn Đắk Song và Đồn Đắk Đam với nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu bảo vệ vững chắc chủ quyền an ninh biên giới. Ngày 20/5/1975, Đồn Công an Nhân dân vũ trang Bu P'răng được xây dựng với phiên hiệu là 695, quân số ban đầu là 32 cán bộ, chiến sĩ công an vũ trang được chi viện từ tỉnh Sơn La vào làm nhiệm vụ, do đồng chí Nguyễn Văn Huấn, Thiếu úy làm Đồn trưởng có nhiệm vụ quản lý bảo vệ 16,5 km đường biên giới, thuộc xã Quảng Trực, huyện Đắk Nông, tỉnh Đắk Lắk (nay là huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông). Ban Chỉ huy Đồn đã nhanh chóng ổn định tổ chức biên chế, củng cố hầm hào công sự, tăng cường công tác huấn luyện, đề cao cảnh giác, sẵn sàng chiến đấu.

        Trong suốt thời gian từ năm 1975-1978, tại khu vực Đồn Biên phòng Bu Prăng đã diễn ra nhiều trận đánh để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ biên giới quốc gia; trong đó tiêu biểu là trận chiến đấu từ ngày 02/4/1978 đến ngày 17/5/1978 giữa ta và lực phản động Pôn Pốt - Iêng Xa Ri, kết quả ta đã đẩy toàn bộ lực lượng phản động Pôn Pốt về bên kia biên giới chấm dứt cuộc tấn công bao vây dài suốt 45 ngày đêm của lực lượng phản động Pôn Pốt - Iêng Xa Ri (Campuchia).

        Đây là kết quả thắng lợi to lớn trong cuộc chiến tranh bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới của đồn Biên phòng Bu Prăng, có được thắng lợi đó, trước hết là nhờ sự chỉ đạo đúng đắn, sâu sắc và chi viện kịp thời của Bộ Tư lệnh Công an Nhân dân vũ trang, Tỉnh uỷ và quân dân trong tỉnh Đắk Nông nói riêng và cả nước nói chung. Vai trò độc lập chiến đấu và công tác hợp đồng chiến đấu, đoàn kết nhất trí, kề vai sát cánh và cao độ ý chí quyết tâm chiến đấu hy sinh vì chủ quyền an ninh biên giới của Tổ quốc của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân các dân tộc trong tỉnh Đắk Nông nói chung, cán bộ, chiến sĩ của Đồn Bu Prăng cùng cán bộ chiến sĩ Trung đoàn 1/Sư đoàn 2, Trung đoàn 812 và Trung đoàn 250 – Quân khu 4. Tại nơi đây đã có 16 cán bộ, chiến sĩ của Đồn Bu Prăng và hàng trăn cán bộ, chiến sĩ các đơn vị Trung đoàn 1/Sư đoàn 2, Trung đoàn 812 và Trung đoàn 250 – Quân khu 4 đã anh dũng hy sinh để bảo vệ vững chắc biên cương Tổ quốc. Để ghi nhận tinh thần dũng cảm quật cường, mưu trí sáng tạo, ngày 06/11/1978 Đảng và Nhà nước đã trao tặng tuyên dương Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho đồn Công an Nhân vũ trang Bu Prăng, ngoài ra có hàng chục cán bộ, chiến sĩ đã được tặng Huân chương, Huy chương và Bằng khen của các cấp.

       Trải qua thời gian, dưới tác động của môi trường, thiên nhiên, khí hậu các dấu tích (như hệ thống hầm hào, lô cốt, các hố bắn, bể chưa nước,…) tại di tích cũng dần bị bào mòn, phai mờ, hư hỏng,… nhưng những chiến công của các cán bộ, chiến sĩ đã anh dũng chiến đấu để bảo vệ vững chắc biên cương Tổ quốc sẽ mãi mãi không bao giờ phai trong lòng những mỗi người dân Đắk Nông nói riêng, người dân Việt Nam nói chung. Ngày nay, Di tích lịch sử khu vực Đồn Biên phòng Bu Prăng là địa chỉ đỏ có ý nghĩa quan trọng trong sự nghiệp giáo dục truyền thống yêu nước, nâng cao ý thức chính trị cho thế hệ trẻ, tri ân công lao to lớn của các bậc cha anh với đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc.

         Với ý nghĩa to lớn nói trên, ngày 04/01/2024, Uỷ ban nhân dân tỉnh Đắk Nông đã ban hành Quyết định số: 10/QĐ-UBND xếp hạng di tích cấp tỉnh Di tích lịch sử khu vực Đồn Biên phòng Bu Prăng, xã Quảng Trực, huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông.

Việc Ủy ban nhân dân tỉnh quyết định xếp hạng Di tích lịch sử khu vực Đồn Biên phòng Bu Prăng, thuộc xã Quảng Trực, huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông là di tích lịch sử cấp tỉnh để xứng tầm với giá trị của di sản và có cơ sở bảo vệ, phát huy giá trị lịch sử văn hóa của quân và dân huyện Tuy Đức.